Asbest Bertarafı

Asbest bertarafı tamamen bilimsel süreçlerin takip edilerek, çok dikkatli bir şekilde yapılması gereken, hayati önem taşıyan çalışmalar arasındadır. Asbestin bulunduğu yerden sökülmesi ve taşınarak yok edileceği tesise götürülmesi sürecinin tamamı olarak yaklaşmak doğru olacaktır.

Lifli yapısı nedeniyle oldukça tehlikeli kategoride değerlendirilen asbest maddesinin doğal formu ve işlenmiş formu insan sağlığını tehlikeye sokacak özelliktedir. Liflerin solunması nedeniyle akciğerde oluşturacağı etki kansere neden olmaktadır. Ayrıca asbestten kaynaklı mezotelyoma hastalığı da hayati tehlike içermektedir.

Avrupa’da ve dünyada asbest kullanımı ülkemizden önce yasaklanmıştır Türkiye’de yasaklanmadan önce birçok yapıda, gemide, alt yapı çalışmalarında kullanılmıştır. Ancak tehlikesi ortaya çıktıktan sonra hızlıca yasaklanmış, yasaklandığı tarihten itibaren hiçbir yapıda veya birimde kullanılmamıştır. Günümüzde hala birçok endüstriyel çalışmada kullanılsa da yine de tehlikesi devam etmektedir. Yalıtkan özelliği lifli yapısından kaynaklandığı için birçok farklı sektörde etkili olarak kullanılmıştır.

Gemilerde, yapılarda veya fabrika gibi sanayi tesislerinde yıkım veya tadilat sırasında ortaya çıkan asbestin sökümü bertarafı süreciyle sona ermektedir. Yıkım sırasında ortaya çıkan asbest bakanlık tarafından atık olarak nitelendirilmektedir ve atıkların yönetim planı dahilinde yok edilmesi veya geri dönüştürülmesi prosesi yürütülmektedir. İşte asbest bertarafı da bu çalışmalar kapsamında yapılan işlemlerden birisidir. Tehlikeli atıklar nasıl değerlendiriliyor veya yok ediliyorsa asbest de aynı uygulamadan geçirilmektedir.

Belirli bir atık koduna göre işleme alınan ve bertaraf edilen asbest, türüne göre dikkatli ve titiz bir çalışma ile bulunduğu yerden sökülür. Bu çalışmada görev alacak tüm kişilerin iş güvenliği standartlarına göre davranması, kişisel donanımları giymesi ve kullanması hayati önem taşır.

Önceden verilen eğitimler ile bu konuda nasıl davranmaları gerektiği ve ilk yardım uygulamaları tüm personele öğretilmektedir. Endüstriyel atık kategorisine değerlendirilen asbest maddesi Çevre Bakanlığının belirlediği kriterlere göre sökülür, çuvallanır, taşınır ve yok edilir. Etüt yapılarak asbestin türü tespit edilir ve böylece yapılması gereken çalışmalar bir plan dahilinde yürütülür.

Hazırlanan asbest raporu ile çalışmaların temeli atılmış olur. Uzman tarafından hazırlanan ve yetkili çevre danışmanlık firmasının onayıyla ilgili kuruma teslim edilen asbest raporu, aslında çalışmalara kaynaklık edecek bilgileri içermektedir. Kentsel dönüşüm amacıyla yıkılmasına karar verilen binalarda asbest içeren bir malzeme olup olmadığı bu rapor ile ortaya çıkmaktadır. Böylece asbest bertarafı yapılıp yapılmayacağı kesinleşmektedir. Eğer binada asbestli malzeme yoksa herhangi bir çalışma yapılmasına gerek duyulmamaktadır.

Asbestin liflerinden ortaya çıkan tozun solunması sağlık tehlikesine yol açar. Mezotelyoma ve akciğer kanseri gibi iki önemli rahatsızlığın yanı sıra çeşitli organlarda farklı olumsuz etkileri de gözlenmiştir. Bu yüzden bertaraf anında oldukça dikkatli davranmanın önemi Dünya Sağlık Örgütü tarafından da tavsiye edilmektedir.

Asbest nasıl yok edilir konusunda paydaşların hep birlikte atacakları adımlar ve izleyecekleri legal aşamalar önemlidir. ilk olarak çalışma yapacak grubun sağlık portörlerinin tamamıyla yapılması gerekir ki bu muayenede birçok tetkik istenmektedir. Görev alacak personelin solunum sistemleri ile ilgili muayenesi yapılmakta, akciğer filmleri çekilmekte, kan tahlilleri yapılarak çalışmaya hazır oldukları kanıtlanmaktadır. Ardından yapılması gereken çalışmalara geçilmektedir.

Asbest danışmanlığı ve bertarafı yapan firmaların asbestli malzemeleri söküp güvenli şekilde taşıması gerekir. Asbestin yayılma durumu tespit edilerek alınacak önlemler de kararlaştırılır. Çalışanların günlük olarak belirli saatlerden daha fazla çalıştırılmamasına dikkat edilir. Çatıların sökülmesi veya makinelerin parçalarından ayrılması gibi durumlarda asbestin yayılma hızı ölçülerek personelin risk seviyesi kontrol altında tutulur. Sökülen tüm malzemelerin etiketler konularak durumlarının belirlenmesi riski azaltmak adına önemli olarak addedilmektedir.

Asbestli ürünlerin paketlenmesi de yine aynı şekilde uygun donanıma sahip personel tarafından yapılmalıdır. Paketlenen ürünler geri dönüşüm merkezine götürülmeyecek ise bulunduğu yerde uygun bir ortamda depolanır ve paketlerin zarar görmemesine azami özen gösterilir. İstifleme ve depolama konusunda belirli kurallar vardır ve bu konuda asbest söküm uzmanlarının bilgisi dışına çıkılmamalıdır. Aksi takdirde çalışmada yer alan herkesin hayatı tehlikeye girer.

Asbest bertarafı için yetkili firmalar depolanan maddeleri ortamdan güvenli şekilde alarak, güvenli araçlarla uygun yerlere taşır. Ardından bu merkezlerde kanunlara ve bilime uygun şekilde asbest yok edilir. Asbest bertarafı konusunda sertifikası olmayan firmalar ile çalışmamaya özen göstermelisiniz.